De ooievaars achterna

Grand Tour \ Overwinteren in de Algarve

9 januari 2023•12 minuten leestijd

Als de herfstblues je te pakken krijgt, wordt het wellicht tijd om het voorbeeld van de ooievaars en de kraanvogels te volgen. Verkassen naar het zuiden dus! Vele van die vlijtige vogels blijven plakken in de prachtige Portugese provincie Alentejo; kampeerders daarentegen trekken graag nog iets verder zuidwaarts: naar de zonnige Algarve!

De mogelijkheden om in het zuiden te overwinteren, hetzij met de kampeerauto of met de caravan, zijn uitgebreid. Marokko is een heel mooie en zonnige bestemming die almaar populairder wordt onder kampeerautoreizigers. In Kroatië kampeer je een maand op een eiland voor een dikke €100. In Spanje ligt het zonnigste en warmste deel van het land in het zuidoosten, maar je vindt er weinig kampeerautoplaatsen. Andalusië, helemaal in het zuiden, heeft enorm veel natuur en cultuur te bieden, maar het is er ’s winters niet altijd even zonnig en droog.

Een rondreis

Daarom stellen we als eerste kennismaking met overwinteren in het zuiden in twee afleveringen de meest zuidelijke provincie van Portugal voor: de Algarve. Hier geniet je van het hoogste aantal zonuren van heel Europa. 21°C heb je er in de winter niet elke dag, maar in de regel is de lucht er blauw en geniet je van een lekker weertje. In korte broek en licht T-shirt genieten van een liter Portugese sangria op een zonovergoten terras, het kan vaker dan je vermoedt. De spontane vriendelijkheid van de mensen die hier wonen, werkt bovendien heel aanstekelijk en als kampeerautoreiziger voel je overal dat je welkom bent. Dat alleen al is goud waard. Wil je de trek naar het zuiden eens uitproberen, dan raden we je een rondreis van een maand doorheen dit prachtig stukje Portugal aan. Hand op het hart, we zijn ervan overtuigd dat de reis het jaar daarop een flink stuk langer duurt!

al-Gharb al andalus

De Moren in Andalusië wisten het bij het begin van de 8ste eeuw al. “al-Gharb” riepen ze, “naar het westen”, naar het land waar de zon ondergaat. Net zoals in Spanje hebben ze hier in een periode van vijf eeuwen voor welvaart gezorgd, werd in een straatarm land wetenschap en techniek geïntroduceerd. De sporen daarvan vind je overal terug.

De kust van de Algarve behoort met al zijn gevarieerdheid tot de mooiste van heel Europa. En het hinterland is in al zijn ruwheid al net zo prachtig. Ondanks het zomerse massatoerisme is dit stukje Portugal, dat een kleine 5000 km² groot is, toch grotendeels authentiek gebleven. Naast een verbluffende kustlijn van 225 km vind je er charmante steden en karaktervolle dorpen waar geschiedenis en traditie nog een grote rol spelen. Niet schrikken als je ergens diep in het binnenland opeens een zak sinaasappelen in de handen wordt geduwd. Als ze je mogen, dan tonen Portugezen dat ook!

We nemen je graag mee op een trip vanaf Badajoz aan de Spaans-Portugese grens, om vandaar dwars door Alentejo naar Vila Real te rijden. In het eerste deel volgen we de kust van oost naar west tot in de hoofdstad Faro. In het tweede deel gaat het vandaar verder tot het meest westelijke punt, Cabo de São Vicente, om dan de Atlantische kust in noordelijke richting te volgen tot Odeceixe, waar we opnieuw de Alentejo-grens bereiken. Vanaf Aljezur duiken we dan het binnenland in om via de bergen van Monchique weer naar het zuiden te rijden, naar het Moorse Silves en de carnavalsstad Loulé. In zijn geheel goed voor 900 km reisplezier.

De heenreis

Het is een verre reis van ons koude kikkerland tot in de Algarve. Reken op 2200 km vanuit Brussel. Verdeel de reis dus in etappes. Als eerste stop kan het authentieke dorp Léon, in de Landes, wel tellen. Er is een mooie kampeerautoplaats in het bosje bij het meer, aan de rand van het dorp. Met behoorlijk weer wil je hier vast een paar dagen blijven. Vanaf de Spaanse grens zijn er verscheidene opties. Een suggestie? Rij via Burgos, Valladolid en Salamanca. Stuk voor stuk interessante steden. Een stopplaats wordt dus een persoonlijke keuze, afhankelijk van de tijd die je in deze steden wilt doorbrengen. Vanaf de grensstad Badajoz kom je vanzelf in de heerlijke Alentejo. Na Elvas dringt een stop in het mooie Évora zich op. Via de heerlijke wijnstreek omheen Monsaraz en verder langs de steden Moura, Serpa en het Parque Natural do Vale do Guadiana bereik je het middeleeuwse Mértola. Je krijgt er geschiedenisles, want elk stadsdeel vertegenwoordigt een andere periode uit haar rijke geschiedenis. Zowel Feniciërs, Romeinen, Visigoten als Moren maakten gebruik van de strategische ligging aan de Guadiana.

Oost-Algarve

De grensstad Alcoutim vormt de eerste stopplaats in de Algarve. Vanaf de 14de-eeuwse vesting, hoog boven de stad, krijg je een schitterend uitzicht over het witte Spaanse dorp Sanlúcar, aan de overkant van de stroom. Het is net alsof Alcoutim in de spiegel kijkt. Langs de Guadiana is het mooi en prettig rijden, maar de IC 27, die meer in het binnenland loopt, voert je op een niet minder aardige wijze tot bij het stuwmeer van Odeleite. Hier in de omgeving is op een hoogte een heel leuke kampeerautoparking omheen een klein café te vinden.

Castro Marim ligt op een strategisch hoge plek, net zoals Mértola dus, maar dan aan de monding van dezelfde stroom. Je hebt alweer een fort nodig om 360° in de rondte van een schitterend uitzicht te genieten. Noord: de zoutpannen van de Reserva Natural do Sapal, waar vogelaars kwijlend van plezier door hun kijkers turen naar de vele lepelaars en flamingo’s. Hier wordt de fleur de sel nog met de hand geoogst. Zuid: de stad Vila Real de Santo António, die absoluut een bezoek verdient. Net zoals hij het in Lissabon deed, liet Marquês de Pombal na de enorme aardbeving van 1755 ook deze stad heropbouwen volgens een voor die tijd heel modern rasterplan.

Van de Spaanse grens tot Ria Formosa

Bij Vila Real komen we eindelijk bij de zee aan. De kampeerautoparking is ruim en dicht bij het centrum. Dit vormt het vertrekpunt voor een kusttocht van ruim 200 km naar het westen toe. De snelweg naar Faro en verder naar Lagos vormt geen optie: hij is niet meer gratis en er is bovendien niets te zien. We nemen veel liever de kustweg, want daar volgen de verrassingen elkaar in snel tempo op. Wat te denken van het ommuurde dorpje Cacela Velha? Het witte kerktorentje, de kleine vissershuisjes, het tolgebouwtje en de twee restaurantjes omheen het pleintje zijn heel pittoresk. Vanaf het muurtje is het zalig uitkijken over strand en zee.

De witte stad Tavira is een van de mooiste plekken in het oostelijke deel van de Algarve. De buurt omheen de Romeinse brug over de Gilão is bijzonder fotogeniek. Bij mooi weer is een lunch aan het water een ware aanrader. Bijzonder fraai is het uitzicht vanaf het Moorse fort over de puntdaken van de stad en de veertig kerken tot aan het Ilha de Tavira in de verte. Sommige van deze kerken dateren van de 13de eeuw. Typisch voor deze gezellige stad zijn de vele Arabische dubbele deuren met vervlochten latwerkpanelen, de zogenaamde portas de reixa. Een lokale fotograaf heeft zich rijk geboerd door al die mooie deuren te fotograferen en als posters te verkopen. Een mooie wandeling doorheen het moeras met tal van prachtige watervogels loopt tot in het kleine haventje, waar je kunt overzetten naar het Ilha. Oudejaarsavond vieren in Tavira betekent een levendig muziekfeest in open lucht, met veel lekker eten en drank en vooral een hartelijke verbroedering met de Portugezen.

Onderweg naar Faro, de belangrijkste stad aan de Algarve-kust, vallen de vele, dunne zandbanken op. Ze zorgen voor bescherming van het fragiele ecosysteem rond de lagunes. Het Parque Natural da Rio Formosa is een uniek gebied vol zoutmeren en moerassen. Vanaf het bezoekerscentrum, Quinta do Marim, vertrekken twee interessante wandelroutes doorheen de duinen en de moerassen. Kijkers in de aanslag, want in de bosjes zijn nesten van ooievaars te spotten. Dichter bij het water, in de buurt van de Romeinse zoutwinningsputten huizen ook nog paarse waterhoenen en flamingo’s. Uniek in de wereld is de Portugese waterhond omwille van de zwemvliezen tussen zijn tenen. Deze intelligente en vriendelijke honden worden hier in een kleinschalig project in kennels gekweekt, want het ras is met uitsterven bedreigd.

Faro

Bij het binnenrijden van de hoofdstad laten we tegelijk de oostelijke Algarve achter ons. De zandstranden met de lagunes en zandbanken zullen stilaan plaats ruimen voor een meer rotsachtige kust, die constant onderbroken wordt door heerlijk beschutte baaitjes met fijne zandstranden. Van Faro zelf krijgen de meeste toeristen nauwelijks iets te zien. De horden zonnekloppers die op de luchthaven aankomen, worden meteen met bussen en taxi’s afgevoerd naar de hotelmastodonten in Albufeira en Portimão. Wij parkeren de camper in de buurt van de jachthaven – liefst in de late namiddag, want dan wordt het hier echt gezellig – om dan in de richting van de historische Citade Velha (de Oude Stad) te struinen. Het ommuurde gedeelte is een lange wandeling door de wirwar van kasseistraatjes overwaard. Vanaf de middeleeuwse muren kijk je uit over de haven en de prachtige Ria Formosa. De stad die zijn glorietijd in de 16de eeuw kende, is gezegend met een schat aan azulejos. De beschilderde tegels, die meestal blauw met wit zijn, tref je echt overal aan. In de Sé (de kathedraal) is de vlucht naar Egypte ermee uitgebeeld en de Igreja de São Francisco staat er helemaal vol mee. Deze heel oude traditie gaat terug tot de Arabieren, die ze al-zulayi noemden. Voor historische kunstschatten moet je het Museu Arqueológico bezoeken, zowat het oudste museum van Portugal.

Wie na zo’n stadsbezoek nood aan wat afwisseling voelt, kan een stukje de heuvels van de Serra do Caldeirão in, om te genieten van de zonsondergang en van de geuren van vijgen-, amandel- en sinaasappelbomen.

Tips voor langwegblijvers ...heb je...

…iets geregeld om je rekeningen tijdens je afwezigheid te betalen?

```
...je met je verzekeraar gesproken?
```

…je ziekte- en reisverzekering gecheckt?

…op het internet de buitenlandse verkeersregels uitgepluisd?

… voor de winterse heen- en terugreis aan winterbanden gedacht en zijn ze jonger dan zeven jaar?.

…aan de verwarming van je huis gedacht?

…je familie op de hoogte gebracht van je lange afwezigheid? Maakt iemand de brievenbus leeg en krijgen de planten op tijd water?

…aan een checkup bij je huisarts gedacht?

…de gasvoorraad in je kampeerauto gecontroleerd? In principe volstaan twee grote gasflessen, maar heb je een adapter mee voor een Portugese fles?

…je voertuig laten onderhouden en is de watertank gereinigd?

Losse tips

- Koop vis in de haventjes, heerlijk vers, maar doe het niet op maandag.

- Zoek je een goed restaurant? Vraag de lokale bevolking om advies.

- Vóór het eten komt er steevast brood met olijven, kaas of vispasta op tafel. Stuur ze gerust terug als je die liever niet wenst.

- Onze eettips: arroz de marisco (rijst met zeevruchten) en cataplana (vlees of vis met schelpdieren).

- Het is gebruikelijk om na het eten een fooi te geven.

- Ben je een pilsdrinker? Bestel dan Super Bock of Sagres.

- Hou je van de wijn in het restaurant? Noteer dan de naam; veel kans dat je hem ook in de winkel vindt.