Je geluk kan niet op: tijdens een campertrip door Italië’s beroemdste regio valt zoveel te zien en te beleven, dat de ohs! en de ahs! niet uit de lucht zijn. Magische momenten zijn in het land van de zachte heuvels en de oude steden gegarandeerd. Wij stippelen een voor ons perfecte campingloze reis uit waarbij de heerlijke steden elkaar doorheen een zalig landschap opvolgen.
De prachtige regio Toscane vind je in de noordwesthoek van de laars. Ze grenst in het westen aan de Tyrrheense Zee en aan de Apennijnen in het noorden en het oosten. De naam danken we aan de Etrusken, dat geniale en mysterieuze volk dat zich hier vanaf 800 v.C. vestigde en vijf eeuwen later in het Romeinse Rijk opging.
Starten met een hoogtepunt
We beginnen onze rondreis door dit wonderlijk land in Firenze, de toeristenklapper bij uitstek. Sommigen houden meer van de naam Florence, maar het is hoedanook de hoofdstad van Toscane. We zijn gisteravond vanuit de gezellige wijn- en Laika-stad San Casciano in Val di Pesa op de hooggelegen camperstandplaats van Firenze aangekomen. Ondanks de nabijheid van de bruisende stad hebben we hier in alle rust kunnen slapen. Na het ontbijt wandelen we zachtjes dalend in de richting van het centrum. Onderweg krijgen we een introductie die kan tellen, want het uitzicht vanaf de heerlijke Piazzale Michelangelo berooft je gewoonweg van je adem. Dit panorama behoort tot de mooiste van heel Europa. Aan je voeten liggen de Ponte Vecchio over de Arno, de Duomo van Brunelleschi, de campanile van Giotto, de toren van het Palazzo Vecchio en de rest van deze heerlijke stad, het zinnebeeld van de renaissance, te baden in een zachtgeel licht. Je blijft er naar kijken. Het beeld is net zo spectaculair vanaf de iets hoger gelegen kerk San Miniato al Monte, een van de mooiste bezienswaardigheden van de stadsrand. De prachtige voorgevel, het mozaïek in de apsis en de marmeren vloer dateren uit 1207.
Hoogtepunten
De meeste mensen nemen de lange trap naar de Arno toe, maar wij raden de weg via de Giardino delle Rose (de Rozentuin) aan, waar je afwisselend kunt genieten van het uitzicht over de stad en van de mooie tuin met de niet te versmaden beelden van onze Belgische kunstenaar Michel Folon.
Beneden voelen we een klein hongertje en in de Via San Niccolo laten we ons verleiden door het miniterras van Boccadarno – inderdaad vlak bij de Arno – waar vreemd genoeg niemand zit. Altijd een slecht idee, denk je dan, maar hier is het tegendeel waar. We genieten van een heerlijke cocktail, die in heel Toscane € 5 blijkt te kosten, en bestellen dan bij het sympathieke jonge koppel een risotto met schelpdieren en een tagliatelle met truffels, vergezeld door een chianti uit Val de Pesa. Een schot in de roos. We reserveren alvast een plekje voor morgenavond.
Via de Ponte Vecchio laten we ons door de stroom mensen mee de stad in zuigen. De charme van het centrum is onweerstaanbaar. Het Firenze van de De’Medici’s is overladen met meesterwerken. Niet te missen zijn de Piazza del Duomo en het middeleeuwse centrum eromheen, maar ook de Piazza della Signoria is een absolute must. Wie van kunst houdt, moet minstens een halve dag uittrekken voor de Galleria degli Uffizi. Het is erg lang aanschuiven om de Venus van Botticelli en Doni Tondo van Michelangelo te bewonderen, maar je kunt ook je kaartjes reserveren voor ’s anderendaags. Het kost je € 4 extra, maar de wachttijd aan de deur is veel korter. Het Uffizi is een aanrader, net zoals de Galleria dell’Accademia, waar de echte David prijkt.
Aan de andere kant van de Arno bezoeken we het Palazzo Pitti en de bijhorende Giardino di Boboli. Het paleis was lange tijd de voornaamste woning van de familie De’Medici. Nu zijn er verschillende prachtige musea, zoals de Galleria Palatina, in gevestigd. In de enige groene long van Firenze, de 11 ha grote Giardino di Boboli, ontsnap je aan de drukte. De symmetrische tuin met verrassende elementen klimt tot aan een mooi uitkijkpunt. Het is een paradijselijke plek voor een picknick.
Er is in Toscane zoveel moois te zien, dat een stad als Pistoia wel eens aan de radar van de reiziger ontsnapt.
Prato en Pistoia
We zijn er nog altijd niet uit: welke van beide is nu de mooiste? Prato heeft een romaanse kathedraal met een mooie campanile. Pistoia verbaast dan weer met een heerlijk middeleeuws centrum. Reisgidsen zijn karig met informatie over Prato. Dat is onterecht, want in de historische binnenstad met zijn zeshoekige stadsmuren geniet je van de zalig gemoedelijke sfeer en word je verrast door mooie pleinen en prachtige gebouwen. De Duomo is schitterend, stralend in de middagzon, met de ranke campanile ernaast en de bizarre preekstoel op de hoek. Prato is gezellig, met veel eethuisjes en streetfood bij de vleet.
Nog meer naar het noordwesten ligt Pistoia. Er is in Toscane zoveel moois te zien, dat een stad als Pistoia wel eens aan de radar van de reiziger ontsnapt. Het is er drukker dan in Prato, maar het is net zo mooi. We bewonderen de oudste kliniek in Toscane, het Ospedale del Ceppo uit de 13de eeuw. De gevel is versierd met een 16de-eeuws gekleurd majolicafries van Giovanni della Robbia. Op korte afstand vind je de Piazza del Duomo, een juweel van een plein, waar zich een prachtige campanile, een gotisch Baptisterium en een met schatten gevulde kathedraal bevinden. Een verrassing is voor ons de erg mooie Sant’Andreakerk met een sober interieur, maar met een waanzinnige doopvont.
Bella Lucca
Vanuit de ruime camperstandplaats wandel je in geen tijd naar de groene omwalling van Lucca. Zonder twijfel is dit de leukste stad in Noord-Toscane. Er straalt van het middeleeuwse Lucca zo’n charme uit dat het aanvoelt als een warme handschoen in de winter. Alle straatjes lijken wel op een pleintje uit te komen en onderweg geniet je in de ronde vestingstad van een overdosis aan kerken, musea en kunstgalerieën. Achter de dikke vestingmuren schuilt een rijke stad met uitzonderlijk architecturaal erfgoed, waar zelfs da Vinci nog aan meegewerkt heeft. Het ovale plein, waar ooit het Amfitheater was, nodigt nu uit om te verpozen op een van de talrijke terrasjes. Niet vreemd opkijken als je op je stadswandeling flarden opvangt van La Bohème, Tosca of Madame Butterfly. Giacomo Puccini loert om elke hoek. Hij is in Lucca geboren en was er organist in de San Paolinokerk.
Vanuit Lucca kun je voor een schitterende natuurexploratie noordwaarts naar de Garfagnana, de Alpi Apuane en het marmermekka Carrara. Wij kiezen ditmaal echter voor het zuiden. Op naar Pisa.
Niet alles is scheef in Pisa
Van Pisa’s standplaats naar het centrum van de stad is een pittig, maar mooi stukje wandelen. Je denkt uiteraard in de eerste plaats aan de Scheve Toren, waar vooral Oosterse toeristen gekke poses aannemen voor een klassieke foto. Deze van oorsprong Etruskische stad biedt echter veel meer. Dankzij de welvaart door de maritieme bezigheden beleefde Pisa het toppunt van zijn macht in de 11de en de 12de eeuw. Toen kwamen op de huidige Campo dei Miracoli bouwwerken tot stand die tot de verbeelding spreken. Je bezoekt er de schitterende Duomo (de kathedraal) waarvan de werken al in 1064 startten. Dat is lang voor de bouw van de kathedralen in Firenze en Siena, waar je wel gelijkenissen in herkent. Pisa bracht door zijn handelscontacten met het Midden-Oosten ook elementen van hun architectuur mee. Eveneens een bezoek waard zijn het Baptisterium en het Camposanto (het kerkhof), zonder natuurlijk de scheve klokkentoren bij de kathedraal, de Torre Pendante, te vergeten.
Het Etruskische Volterra
Tussen Lucca en Volterra zit een heel mooie autorit. De weg is goed en het golvende landschap met veel groen en bruin is heel mooi. De camperplek bevindt zich dicht bij het centrum, maar daartussen zitten helaas 250 treden. Volterra ligt dan ook op een hoog plateau met een prachtig uitzicht op de omgevende heuvels. Op een aantal plaatsen zijn nog Etruskische muren te zien. We bezoeken eerst het Etruskische Museum, dat beroemd is voor zijn grote collectie asurnen. Het museum is ouderwets opgevat met vreselijk veel, dicht opeengepakte objecten, maar toch is het razend interessant. De reliëfs bieden ons namelijk een inkijk in hun dagelijkse leven. Een van de meest mysterieuze volkeren van Europa legt op die manier toch enkele van zijn geheimen bloot. Wat mij nog het meeste bijblijft, is een bijzonder smal, bronzen beeldje, dat in de 18de eeuw werd gevonden en uit de 3de eeuw v.C. zou dateren. Het kreeg de naam Ombra della Sera, omdat het doet denken aan de schaduw van een mens in de laatste stralen van de ondergaande zon. Het beeld van het langgerekte jongetje is zo mooi en tijdloos dat je zou zweren dat het gisteren door een hedendaagse kunstenaar is gemaakt. We wandelen door het authentieke en heel mooie Volterra. Van de knappe Piazza dei Priori gaat het via de Duomo naar de stadsmuur, vanwaar we genieten van het panorama voor onze voeten. Veel “Toscaanser” kan het niet worden: een vergezicht met een glooiend landschap, met hier en daar een boerderij met de onmisbare rij cipressen. ’s Avonds genieten we in La Tavernetta van een heerlijk bord taglioni met funghi porcini. Zalig.
Het blijft indrukwekkend om de middeleeuwse torens vanuit de verte te zien opdoemen.
Het Manhattan van de middeleeuwen
De weg naar San Gimignano, de stad met de vele hoge torens, is gewoon zalig. Lekker slingerend tussen de mooiste panorama’s. We zien almaar meer wijngaarden. Het blijft indrukwekkend om de middeleeuwse torens vanuit de verte te zien opdoemen. We parkeren op de Area Comunale, vanwaar het 1,7 km lopen is naar het centrum. Er is ook een shuttlebusje, maar met de wijn- en olijfgaarden op de voorgrond is het zicht dat je van hier op de stad hebt zo mooi dat je echt wilt stappen, al is het 30°C. De toeristen in de stad doen twee dingen: foto’s nemen en ijsjes likken. We passeren een ijssalon, dat van zichzelf beweert de beste ter wereld te zijn. Wie zijn wij om daaraan te twijfelen? € 3 voor drie flinke bollen is niet duur, en inderdaad: deze gelato is formidabile.
Via camperstad Poggibonso rijden we naar Monteriggioni, het middeleeuwse bolwerk dat Siena in de 13de eeuw optrok als verdediging tegen de aanvallen vanuit Firenze. Het dorp is helemaal omringd door zware vestingmuren met 14 kloeke torens. Dante beschrijft ze in zijn Inferno als reuzen.
La vita è bella in Arezzo
Het hooggelegen Montepulciano vormt het verste punt op deze reis. We brengen de nacht door op de camperplek naast het busstation. Maar eerst slenteren we door de mooie stad met de prachtige vergezichten. We nestelen ons op een gezellig terras voor een zoveelste Aperol Spritz op deze trip en krijgen er voorwaar een bord warme hapjes bij: vleesballetjes en stukjes pizza met kaas. Heerlijk.
De weg terug naar het noorden is vrij pittig, met hellingen tot 17%. De uitzichten zijn weer grandioos. Arezzo is Etruskisch van origine en al eeuwen een van de rijkste stadjes van Toscane. Beroemd zijn de fresco’s van Piero della Francesca, een van de belangrijkste fresco-cycli van heel Italië. Maar in Arezzo werden ook heel wat scènes van de prachtige film La Vita è Bella gedraaid. Dit is de laatste stad die we op deze tour aandoen en we genieten vooral van de charme van de oude binnenstad. Het prachtig bewaard gebleven hart van de stad biedt een heerlijke uitstraling.
Morgen voert onze laatste etappe ons van het ene charmante wijndorp naar het volgende, dwars doorheen de heerlijke Chianti-streek. Eigenlijk een reis op zich.
Die andere topper: Siena
Met een bezoek aan de nauwe straatjes en middeleeuwse gebouwen van Siena zijn we in het hart van Toscane aanbeland. Het Chianti-wijngebied, waar we op onze terugreis zullen doorheen rijden, ligt ten noorden van de stad. De hoge en prachtige stad Montepulciano ligt ten zuiden ervan. De bijzonderste bezienswaardigheden van Siena vind je in het netwerk van steegjes omheen het ovale Piazza del Campo, waar ’s zomers tweemaal de Palio (een race met ongezadelde paarden) plaatsvindt. Het elegante stadhuis is van 1342. De campanile op de hoek is 102 meter hoog, waarmee dit de hoogste middeleeuwse toren van Italië is. Simpelweg verbluffend is de gotische Duomo Santa Maria van Siena. Aan de buitenkant is de kathedraal van een verblindende schoonheid. Van het interieur word je pas helemaal sprakeloos. De vloer bestaat uit 56 gegraveerde marmeren panelen. Boven je hoofd zie je de gebeeldhouwde hoofden van 172 pausen en 36 Romeinse keizers. Voor de rest is in de hele kathedraal geen meter te vinden die niet met kunst is getooid. Onwaarschijnlijke schoonheid. De Piccolomini-bibliotheek neemt een aparte plaats in. Schitterende fresco’s van Pinturicchio stellen er het leven van paus Pius II voor.
Camperstandplaatsen
- Firenze
Parcheggio Gelsomino SCAF, Via Gelsomino 11 - Prato
Parcheggio Comunale, Piazzale Falcone e Borsellino - Pistoia
San MarcelloPistoiese, Via Mollini Rettori - Lucca
Area Comunale, Via Gaetano Luporini - Pisa
Area Comunale, Via de Pratale 78 - Volterra
Area Comunale P3 Fonte di Docciola - Viale dei Filosofi
- San Gimignano
Parcheggio Santa Lucia - Monteriggioni
SR2, 140 - Montepulciano
Area Comunale P5, Viale delle Lettere - Arezzo
Parcheggio Tarlati, Via Guido Tarlati
