De lucht is er zacht, het water glashelder, de mensen vriendelijk. In de verte glanzen met sneeuw bedekte heuvels. Wandel- en fietspaden leiden je doorheen idyllische dalen en oude dorpjes. Het Zwarte Woud, bij benadering 150 bij 50 kilometer groot, is niet zo donker en mysterieus, zoals de Romeinen dachten toen ze het “Silva Nigra” noemden.
Een aangenaam startpunt om het heerlijke Zwarte Woud te leren kennen, vind je in het beroemde Baden-Baden. Sinds de tijd van de Romeinen gekend als gewaardeerd kuuroord van de rijken. De langgerekte stad heeft zich mooi in een vallei genesteld. De Duitsers vonden dat gebadder en gekuur blijkbaar zo tof dat ze de stad dubbel noemden: Baden-Baden, wellness tot de tweede macht. De rijken der aarde kwamen hier lange tijd op vrouwenjacht of om hun rugpijn en artritis te laten behandelen of om hun centen te laten rollen in het Casino. Of een combinatie van de drie.
Baden-Baden nu
Na de gebruikelijke grap die de Zenec-navigatie met me uithaalt, poten we de camper 3 km van het centrum op de officiële camperplaats neer. Een wandel- en fietspad loopt linea recta naar de stad, die ons verrast met schoonheid van de talrijke Belle Epoque-gebouwen. En met rust, dankzij de 2,5 km lange Michaelstunnel, die het verkeer onder de stad dirigeert. We lopen langs het oude Festspielhaus en komen uit bij de Trinkhalle uit 1840. In de galerij van 90 meter komen beroemde legendes uit het Zwarte Woud tot leven in 14 fresco’s. Binnen krijgt de eeuwige jeugd een boost door van de geneeskrachtige bron te drinken. Dat water is 68° warm, smaakt naar bweuh, maar zou goed zijn voor je gezondheid. We gaan langs het Kurhaus en het Casino, twee kroonstukken van Baden-Baden, en gaandeweg wordt de omgeving almaar groener. Het mooist is dat op de Lichtentaler Allee, een lange promenade, waar dichters en denkers ooit langs de Oos slenterden. In het prachtige park werden meer dan driehonderd boom- en struiksoorten geplant. Je komt voorbij het Frieder Burda-museum, dat 19de-eeuwse en hedendaagse kunst toont. De Allee eindigt bij de rustgevende cisterciënzerabdij Lichtental, waar nog altijd broeders leven.
De B 500
Vanuit Baden-Baden loopt een mooie weg direct naar Freudenstadt, maar we nemen liever de bergkamroute 500, de Schwarzwaldhochstraβe. Deze brede weg van zo’n 60 km werd in de jaren 30 van de vorige eeuw als eerste toeristische weg van Duitsland aangelegd. Hij slingert zich dwars door het natuurpark, klimt tot boven de 1000 meter en verrast met schitterende vergezichten in de richting van het Rijndal en de Vogezen. Onderweg kun je geregeld stoppen om vanaf een uitkijkpunt van de glooiende heuvels en de wijngaarden te genieten. We slaan af naar Allerheiligen, waar ons na 8 km paradijs voor bikers de ruïne van een klooster uit de 12de eeuw en een 100 m hoge waterval wachten. Die laatste is echter voor een volgend bezoek: de weg is geblokkeerd.
Freudenstadt
Het gezellige Freudenstadt wordt door een idyllisch boslandschap omringd. Zowat het eerste wat je opvalt, zijn de talloze bordjes die wandelaars naar verrassende bestemmingen uitsturen, zoals de met sagen omgeven Mummelsee of het Wildeseemoor. Als wandelen je ding is, kan de reis hier eigenlijk ophouden; je zit voor weken gekluisterd. Maar er is meer. De stad grenst aan drie toeristische routes: de Schwarzwaldtälerstraβe, de Schwarzwaldbäderstraβe en de Schwarzwaldhochstraβe. Die laatste hebben we net gehad, maar van de twee andere willen we ook graag proeven.
In Freudenstadt bevind je je op een plateau, 730 meter hoog. In 1599 plande hertog Friedrich von Württemberg hier een nieuwe hoofdstad in het middelpunt van zijn rijk. Leiding en uitvoering gaf hij in handen van de beroemde bouwmeester Heinrich Schickhardt. Die overtrof zichzelf, want hij legde een indrukwekkend monument aan: het grootste marktplein van Duitsland, 219 bij 216 meter, compleet omzoomd door prachtige arcaden. In het midden van het plein gaat je blik spontaan naar de monumentale zuil Hypothekenvenus. Ook mooi zijn de fonteinen op het Unterer Marktplatz en de Stadskerk uit 1608 met haar beroemde winkelhaakvorm. “Eenvoudig de beste sfeer” is het motto van de stad, en die vind je op het immense plein en onder de arcaden, waar leuke winkeltjes, cafés en restaurants zitten.
Op een steenworp van het oude centrum vind je een nieuw aangelegd stadsdeel, compleet met winkelcentrum en Panoramabad. Waterratten vinden dit nieuwe bad vast de max. In het vorstelijk aangelegde zwemlandschap met bassins, duikplank en reuzenglijbaan kan het hele gezin zich uitleven. Ook leuk: parking P1 heeft vier camperstandplaatsen, compleet met servicestation.
Bad Wildbad
Het plan om naar het wandelparadijs Baiersbronn te rijden, wordt even koel gezet. We ontdekken dat iets verderop het gekende kuuroord Bad Wildbad sinds een jaar of twee een nieuwe attractie rijk is: een pad over de kruinen van de bomen. Eerst gaat de camper op de standplaats vóór het stadscentrum en dan gaat het met de Bergbahn naar boven tot bij het Baumwipfelpfad op de Sommerberg. De houten constructie is 1250 meter lang en leidt je boven de boomtoppen door een stuk bos, waarop je plots een heel andere kijk hebt dan je gewend bent. Het hoogtepunt van dit leerpad vind je op het einde in de 40 meter hoge uitkijktoren. Het houten bouwwerk, dat je helemaal in spiraalvorm tot boven beklimt, heeft de vorm van een naar boven toe wijder wordende beker. Op het hoogste punt geniet je van de prachtige uitzichten over het Zwarte Woud, over de Schwäbische Alb, over het Rijndal en, bij helder weer, tot aan de Zwitserse Alpen. Als je ouder dan zes bent, kun je voor € 2 naar beneden rutschen door de 55 meter lange koker.
Het centrale Zwarte Woud
Het stadje Alpirsbach kende in de middeleeuwen een gouden tijd. Het meer dan 900 jaar oude benedictijnerklooster kun je bezoeken. Dit is het oudste romaanse gebouw in het Zwarte Woud. De knappe kerk van rode zandsteen uit de buurt dateert van de 11de eeuw. De tuin aan de zijkant mag je niet overslaan; hij is bijzonder charmant. Het dormitorium van de monniken kun je ook bezoeken, maar alleen onder begeleiding. Op een rondleiding van een heel andere aard is het wachten tot halfdrie. Dan ben je in de brouwerij ernaast getuige van de wording van de Alpirsbacher Klosterbräu.
Wellicht de mooiste verrassing van het Zwarte Woud krijgen we in Schiltach. Het contrast met de Belevingswereld bij sanitairreus Hansgrohe, aan de rand van de stad, waar je de nieuwste kranen en douches vindt, kan in de Historische Altstadt niet groter zijn. Het schilderachtige stadje Schiltach was ooit het middelpunt van de houtkapindustrie. Daaraan herinnert een houtmolen met museum. Tussen de oude vakwerkhuizen lijkt het wel alsof je in de tijd teruggeslingerd bent. Vanaf het marktplaatsje gaat een straatje steil omhoog waar tal van waardevolle huizen staan. Ze dateren van na 1533, want in dat jaar brandde het stadje helemaal af. Vlakbij vind je het Apothekenmuseum en het Museum am Markt. Camperaars worden in Schiltach verwend. Op parking P1 kun je 24 uren gratis terecht.
Freilichtmuseum Vogtsbauernhof
Eenzelfde nostalgisch gevoel als in Schiltach overrompelt ons in het openluchtmuseum Vogtsbauernhof. Dit is zowat het Bokrijk van het Zwarte Woud. De boerderij Vogtsbauernhof met haar kenmerkende stijl van het dak, staat hier al sinds 1570. Eromheen werden een 30-tal traditionele gebouwen uit het landbouwverleden van heel het Zwarte Woud heropgebouwd. Een dooie boel? Helemaal niet. In en om de gebouwen uit de 17de tot 19de eeuw is veel leven onder de vorm van paarden, koeien, geiten, schapen… Gidsen leiden je rond in klederdracht en her en der wordt getoond hoe men vroeger werkte. Bovendien organiseert het museum voortdurend workshops, wat een bezoek met kinderen meteen de nodige pit geeft. Studenten in de houtbewerking leren oude technieken kennen en je kunt hier ook zien hoe de typische zwart-rode bollenhoeden worden gemaakt.
Van hieruit tot in Triberg rijden we op de Uhrenstraβe, de 320 km lange weg van de Duitse horlogemakers. Het Zwarte Woud associëren we nog altijd graag met koekoeksklokken, de huisvlijt die in de lange winters een extraatje in het laatje moest brengen. In Schonachbach stoppen we om de grootste ter wereld te zien. Ze prijkt vóór een horlogewinkel, is zo groot als een huis en heeft een mechanisme van 6 ton. In Schonach, hier vlakbij, in de Hauptstraβe 6, zou nog zo’n gigant staan. Triberg is zo fake als een namaak-Rolex, maar we willen hier toch graag Duitslands hoogste waterval zien. En ook die valt tegen: 163 meter hoog, maar de Gutach stort zich in zeven fasen naar beneden, en dat tempert de pret. En €4 betalen om naar een waterval te kijken?
Een reis door de tijd
Een koekoeksklok kopen doen we niet. Die rommel komt uit Taiwan en werkt op een batterijtje. Om de originele te zien, moet je in Furtwangen in het Deutsches Uhrenmuseum zijn. Dit stadje was vroeger hét centrum van de Duitse uurwerkmakerij. Zo’n museum bezoeken klinkt misschien als saai, maar het is het allesbehalve. De collectie van dit museum bestaat al meer dan 160 jaar en het is de meest veelzijdige verzameling in de wereld. Het is prettig rondwandelen in dit museum. De 8000 voorwerpen, waaronder een duizendtal uurwerken, klokken en horloges, komen uit alle hoeken van de wereld en zijn heel mooi opgesteld. Wij hebben er uren over gedaan, maar tempus fugit als je iets leuk vindt!
Sauna in Königsfeld
We wijken kort van onze route af voor ontspanning in de sauna. We sturen de kampeerauto naar de prachtige TopPlatz in Königsfeld, waar 21 campers heerlijk in een kringetje staan, met zicht op de natuur. In je badjas loop je naar de sauna, die niet duur is en waar je van het ene saunagebouwtje naar het volgende kunt wandelen. Aan de bezoeker de keuze: Finse sauna, kruidensauna…
Wie van barok houdt, moet naar Sankt-Peter. Het plaatsje is heel fraai gelegen aan de Panoramaroute. Al van ver zie je de twee markante torens van de mooie barokkerk. Het interieur is overladen met versieringen, kilo’s bladgoud doen je naar je zonnebril grijpen. Het prachtige orgel, de compleet versierde preekstoel en de magnifieke plafondschilderingen maken het barokke geheel af. Vroeger was het hele complex er omheen een benedictijnerklooster, ooit gesticht in 1093. We zijn hiermee voldoende voorbereid voor een bezoek aan de heerlijke stad Freiburg. Trek daar een dag voor uit, het is een aanrader!
Keizerlijk fietsen
Op de mooie standplaats van Breisach, direct aan de Rijn, worden we gewekt door de Tour-de-France-claxon van de lokale bakker. Zijn broodjes zijn heerlijk. Van het mooie stadje Breisach uit kom je met de fiets vanzelf op de 64 km lange Kaiserstuhl-Radweg, die helemaal omheen de mooie wijnberg loopt. Sportievelingen geven wellicht de voorkeur aan de Kaiser-Tour; met veel bergop en bergaf is die best wel pittig. Onze route brengt ons van het ene mooie wijndorp naar het andere. Op het laatste deel fiets je rond de Tuniberg, wat een bijzonder mooi wijngebied is.
Relaxen in Bad Dürrheim
Inspanning wordt gevolgd door ontspanning. Daarvoor rijden we via de mooie watervallen van Todtnau en het lieflijke Titimeer tot in Bad Dürrheim. Je raadt het al, het is een kuuroord, maar wél één om U tegen te zeggen. Bovendien vind je vlak naast het Thermalbad Solemar de grootste standplaats voor campers die we ooit zagen. 418 kampeerauto’s vinden hier allemaal een mooi plekje op de vier afzonderlijke parkings van Reisemobilhafen Bad Dürrheim, die door de familie Bertsch wordt gerund. En straks komen er nog 20 plekjes bij. Als je kiest voor een driedaags verblijf, krijg je twee gratis dagkaarten voor het Solemar-bad. Het saunaparadijs moet je wel zelf betalen. Bad Dürrheim vormt een heerlijk ontspannen afsluiter van een toch wel vermoeiende reis.
Info
Brussel – Baden-Baden: 481 km
www.schwarzwald-tourismus.info (ook Nederlands en Frans)
www.baden-baden.de | www.sammlung-frieder-burda.de | www.naturparkschwarzwald.de | www.naturschutzzentrum-ruhestein.de | www.baumwipfelpfad-schwarzwald.de | www.schiltach.de | www.aquademie.de | www.deutsches-uhrenmuseum.de | www.vogtsbauernhof.de | www.freiburg.de
Camperplaatsen
Baden-Baden
Hubertusstraβe 2 (betalend)
Freudenstadt
P1 van het Panoramabad (gratis)
Baiersbronn
Neumühleweg/Lochweg (betalend)
Bad Wildbad
Kerner Straβe 126 (betalend)
Schiltach
Parking P1 (gratis)
TopPlatz Königsfeld
Buchenberger Straβe 34 (betalend)
Freiburg
Reisemobilplatz am Eschholzplatz
Bissierstraβe (betalend)
www.stellplatz-freiburg.de
Breisach am Rhein
Josef-Buebstraβe (betalend)
TopPlatz Bad Dürrheim
Huberstraβe 34 (betalend)
www.womo-badduerrheim.de
