De naam is intrigerend. Hij klinkt als een of andere tropische dans. Of een zwoele nachtbar waar een vierkoppige band salsa en mambo speelt misschien. Het kon ook een pittige cocktail zijn. Of het nieuwste type Lamborghini. De fantasie neemt een loopje met je. In werkelijkheid is het een authentiek vissersdorpje aan de meest spectaculaire kust van Alentejo, op 10 kilometer van Praia de Odeceixe, waar de Algarve begint.
Sinds 1976 spreekt men in Portugal niet meer over provincies, maar over districten. Strikt genomen moet ik dus zeggen dat je in het mooie Odeceixe het district Beja verlaat en het district Faro binnenkomt. Veel maakt het niet uit, want Faro komt wonderwel overeen met de Algarve, een naam die we veel beter kennen.
Laat je leiden door het toeval
Die keer dat we Zambujeira do Mar ontdekten, een paar jaar geleden, berustte op een puur toeval. We waren onderweg van Sines naar Cabo de São Vicente, helemaal in het zuidwesten, dicht bij Sagres. Een lange weg, die vanaf Cercal en Odemira almaar mooier wordt. Van de oceaan zie je echter totaal niets. Omdat ik een boontje heb voor vuurtorens, sloegen we na het oversteken van de rivier de Mira – jawel, in Odemira – rechtsaf voor een rit van 20 kilometer over smalle wegen doorheen de groentetuin van Portugal naar de farol van Cabo Sardão. Een plaats die zó mooi is dat we er de nacht hebben doorgebracht. De volgende dag zijn we de smalle weggetjes blijven volgen tot we, alsof we aangetrokken werden door een sterke magneet, in Zambujeira do Mar uitkwamen. Een wit dorp, bovenop een klif, dat met gepaste fierheid op de woeste oceaan uitkijkt, alsof het wil zeggen: “Beuk maar met al je brute kracht tegen mijn rotsen, mij krijg je toch niet klein!”
Januari mag dan doorgaans iets te fris zijn, maar in februari is het hier bijzonder aangenaam. Het is er doorgaans zonnig en de temperatuur loopt wel eens op tot 20 graden.
Klein maar fijn
Toch kun je het dorp Zambujeira met zijn nauwelijks 1000 inwoners gerust klein noemen. Maar dan wel letterlijk klein. Je vindt er nog volop rust en vrede. Het maakt deel uit van het veel grotere Odemira, dat een stukje meer landinwaarts ligt. In het witte dorp zelf ben je snel uitgewandeld. Buiten een aantal winkeltjes, een dozijn gezellige bars en goede restaurants valt er weinig van te onthouden. Het zijn vooral de stranden en de spectaculaire kustlijn die de harten sneller doen slaan. Het strand Praia da Zambujeira do Mar is één van vele in het natuurpark Parque Natural da Costa Vicentina e Sudoeste Alentejano, dat zich over een honderdtal kilometer uitstrekt van Porto Covo in Alentejo tot helemaal in het zuiden van het land. Volop steile kliffen met tussenin fijne zandstrandjes, plaatselijke flora en heerlijke uitzichten Je kunt hier in Zambujeira zo naar het strand toe lopen, maar je moet wel rekening houden met een flinke afdaling. Die vele trappen hou je in het achterhoofd voor de terugweg! Het strand wordt links en rechts beschut door steile kliffen, vanwaar je blijft genieten van een adembenemend uitzicht over de groenblauwe oceaan. De zee heeft hier een krachtige golfslag en de plaats is dan ook bijzonder geliefd door surfers en bodyboarders. Mocht je het hier nóg te druk vinden, dan bestaan er een aantal uitwijkmogelijkheden naar kleinere stranden, die weliswaar moeilijker te bereiken zijn. Zo kun je bijvoorbeeld naar de Praia dos Alteirinhos, het enige naaktstrand van de gemeente. Terug in het dorp vind je steevast het obligate groepje oude mannetjes, dat je in elk Portugees dorp terugvindt, op hun vaste stek vóór het witte kapelletje. Het uitzicht is er uit de kunst, maar een mens vraagt zich toch af waar zij het de hele dag lang met elkaar over hebben.
In de zomermaanden wordt het inwoneraantal uitgebreid tot een veelvoud ervan. In het binnenland van Alentejo lopen de temperaturen gauw op tot boven de 40 graden en dat wordt door ons noorderlingen als schier onverdraaglijk ervaren. Hier dicht bij de Atlantische Oceaan ligt de temperatuur in de zomer altijd een stuk lager, je geniet vaak van een Atlantisch briesje, maar de thermometer gaat toch geregeld boven zijn 30°-markering.
Praia da Zambujeira do Mar vult zich in de eerste week van augustus met vooral jonge mensen, die het Festival do Sudoeste komen bijwonen. Dit is één van de belangrijkste festivals van Portugal. Gedurende drie dagen vinden hier verschillende muziekevenementen plaats die vele honderden mensen aantrekken.
Tot nu toe waren wij hier enkel in de winter. Januari mag dan doorgaans iets te fris zijn, maar in februari is het hier bijzonder aangenaam. Het is er doorgaans zonnig en de temperatuur loopt wel eens op tot 20 graden. Ideaal voor fietstochten en wandelingen langs de kust.
Van klif naar klif
Aan weerszijden van het zandstrand starten mooi aangeduide wandelingen. Het is wel van belang dat je het pad blijft volgen, enerzijds voor je eigen veiligheid en anderzijds om de heel typische flora te respecteren. We volgen een stuk van de Rota Vicentina. Je loopt van de ene markering naar de volgende en zo kom je bij de mooiste uitzichtpunten. Zandpaadjes wisselen af met houten vlonders, allemaal prachtig aangelegd met de milde steun van de EU. In zuidelijke richting loop je de richting van Praia dos Alteirinhos uit. Je baant je een weg tussen de rotsen, nu eens geel, dan weer rood of zwart, je passeert witte duinen en er komt zelfs een watervalletje op het strand uit. Ook in de richting van Praia de Nossa Senhora is het bijzonder mooi wandelen. Het lijkt ons echter wat ver om van Porto das Barcas verder te wandelen tot Cabo Sardão. Dat doen we wel met de fiets.
Het is de enige plek in de wereld waar ooievaars nest maken op de meest onmogelijke plekken, bovenop de klippen. Eten vinden ze hier in overvloed.
Peddelen naar Cabo Sardão
Mocht je goede benen hebben, dan kun je 30 km noordwaarts tot in het heel leuke Vila Nova de Milfontes fietsen. Je rijdt de hele tijd door een vlak gebied, waar in de eerste plaats de intensieve tuinbouw (met en zonder serres) zal opvallen. Wat ook in het oog springt, zijn de talloze Aziaten die hier werken.
Wij houden het vandaag bij een ritje tot Cabo Sardão, met onderweg een stop in het aantrekkelijke Porto das Barcas, een natuurlijk haventje. Cabo Sardão verdient een langer bezoek dan even een pauze, want het hele gebied links en rechts van de farol (dat is die mooie vuurtoren) is bijzonder spectaculair. Loop zeker een kilometertje (of meer) over het oude visserspad en je verbaast je met stellige zekerheid over de verbluffende schoonheid van de inhammen, waar de woeste golven zich zonder ophouden tegen de kaarsrechte rotsen te pletter slaan. Het is de enige plek in de wereld waar ooievaars nest maken op de meest onmogelijke plekken, bovenop de klippen. Eten vinden ze hier in overvloed. Vandaar wellicht. Vergeet dus je 42×10 niet om de vogels te observeren.
Als je van traditionele vissershaventjes houdt, dan onthou je tussen Vila Nova en Odeceixe deze tips: Portinho do Canal (bij Vila Nova), Lapa de Pombas (bij Almograve), Porto dos Barcas en Azenha do Mar (bij Odeceixe). Het strand van Almograve zal bij sommigen als een verrassing overkomen, aangezien de omgeving afwijkt van de rotsachtige en grillige kuststrook met een uitgestrekte zandvlakte die omgeven is door kliffen en roodachtige duinen. Het stadje zelf is een rustige plaats die het verdient om er eens doorheen te slenteren.
Kamperen
De rust en de vrede van Zambujeira do Mar weerspiegelt zich compleet in camping Villa Park Zambujeira, op 350 meter van het dorp. Met de CampingCard ACSI kampeer je hier in het laagseizoen (en dat begint op 1 september) al voor € 16 per nacht. Je kiest zelf je plekje uit – zon of schaduw – en je hebt nooit het gevoel op een camping met 750 plaatsen te zijn. Bij de toegangspoort staat “Your friendly camping” en dan denk je: haha, weer zo’n lege slogan, maar het is daadwerkelijk zo. Iedereen is hier bijzonder vriendelijk. Of het nu bij de receptie is of in de winkel of in de sanitaire ruimtes (die nota bene driemaal per dag grondig worden schoongemaakt), telkens krijg je een goeiedag en een opgewekt gezicht. De perceeltjes variëren tussen 70 en 100 m², maar je installeert je waar je wilt. Stroom- en waterpunten zijn overal dichtbij. Van recente datum is het 125 m² grote overdekbare zwembad met peuterbad en whirlpool. Gevuld met zeewater en compleet geschoond van chemicaliën. ’s Morgens haal je je verse broodjes in de goed voorziene winkel. Ze hebben er zelfs Romariz-porto, een uitstekend merk dat je niet zomaar in elke supermarkt vindt. Verder is deze camping geschikt voor mensen met een beperking. De sfeer is tijdens de dag heerlijk relax en ’s avonds kun je genieten van het geluid van de branding, ergens ver weg. En nog iets: mocht je tent ergens onderweg in Portugal tijdens een storm de benen genomen hebben, dan kun je hier kiezen tussen 26 nette stenen bungalows.
De rust en de vrede van Zambujeira do Mar weerspiegelt zich compleet in camping Villa Park Zambujeira, op 350 meter van het dorp.
Landinwaarts naar Odemira
Wil je eens naar de supermarkt of naar een zwembad, dan moet je de kust verlaten en dwars door de vlakte rijden in de richting van de mooie stad Odemira. Onderweg kom je alles tegen wat je nodig hebt. De stad Odemira zelf moet je situeren op de grens tussen de kustvlakte en de aanloop naar een bergketen van geringe hoogte. Met een kustlijn van 55 kilometer met ronduit prachtige stranden aan de voeten, spreidt Odemira zich uit over het amfitheater dat de Mira heeft gecreëerd. Vanop haar heuvel kijkt de witte stad uit over de rivier en dat doet ze al sinds de IJzertijd. Eeuwen later zetten de Moren hun stempel op stad en regio. Het Arabische “Ode” betekent trouwens rivier. De stad ontving haar eerste charter van D. Afonso III. Dat was in 1256. In de middeleeuwse wijken van de stad, op de plaats waar ooit het kasteel stond, vind je nu de stadsbibliotheek, vanwaar je van een prachtig uitzicht over de Mira-vallei geniet.
Een nutteloos weetje: met haar 17 parochies en een totale oppervlakte van 1720 km² is Odemira de meest uitgestrekte gemeente van heel Portugal. Temidden van het zuidwesten van de Alentejo en grenzend aan het Parque Natural de Sudoeste Alantejana e Costa Vicentina bevind je je in een heel bijzondere regio met een pak natuurlijk erfgoed dat ze te danken heeft aan zowel bergen als vlaktes, stranden, valleien en de rivier de Mira.
Mira of de levensader van zuidwest-Alentejo
De Mira is 145 kilometer lang. Hij ontspringt op de noordelijke hellingen van de Serra do Caldeirão, in de buurt van Almodôvar, baant zich een slingerende weg door het pure landschap tot in Odemira, om vandaar almaar breder tot Vila Nova de Milfontes te stromen, waar hij zich in de oceaan stort. Als je eens op een alternatieve manier van het landschap wilt genieten, kun je zowel in Vila Nova als in Odemira aan een boottrip beginnen om de verschillende leefgebieden en ecosystemen te observeren. De Mira is een van de minst vervuilde rivieren van Europa. Tegelijk is het een van de weinige met een zuid-noord-oriëntatie. Al in de IJzertijd woonden hier mensen en de Mira vormt sinds mensenheugenis een ware levensader voor Odemira. Het heeft echter tot het einde van de jaren 60 van de 20ste eeuw geduurd vóór de Mira aan zijn tweede levensdoel kon beginnen. Toen werd namelijk voor irrigatiedoeleinden het stuwmeer van Santa Clara aangelegd. De bijhorende stuwdam was tot de bouw van de Alqueva-dam, meer naar het noordoosten, de grootste van het zuiden. Gevoed door de Mira en opvallend van uitzicht door zijn talrijke mini-eilandjes vormt dit grillig gevormde meer de perfecte spot voor tal van watersporten. Ook wandelen, jagen en vissen zijn hier geliefde bezigheden. Baars, karper en rivierkreeft zijn enkele soorten die je hier kunt vangen.
Info
Turismo do Alentejo: www.visitalentejo.pt
Odemira
Stadhuis: Praça da República
P-7630-139 Odemira
www.cm-odemira.pt
Bureau voor Toerisme: Poole da Costa Avenue
P-7630-122 Odemira
Zambujeira
Serviços Turismo Município Odemira | Posto Turismo Zambujeira do Mar
Rua da Escola
P-7630-807 Zambujeira do Mar
Kamperen
Camping Villa Park Zambujeira
Estrada Municipal 2
P-7630-740 Zambujeira do Mar
T +351 283 958 407
info@campingzambujeira.com
www.campingzambujeira.com
GPS N 37.524126° W 8.776561°
